Mijn financiële reis: alle methoden tot nu toe

Ik heb vaker over persoonlijke financiën (personal finance) geschreven. Voor mij is het een hobby, waar ik graag mee bezig ben. Niet iedereen vindt het zo leuk om mee bezig te zijn, dat weet ik ook. Er zijn verschillende methodes, met verschillende uitkomsten. Je kunt kijken naar je doelen, naar hoeveel tijd je hebt, om zo te bepalen welke methode bij je past. Vandaag neem ik je mee langs mijn financiële reis. Ik vertel je hoe ik mijn financiën beheerde en wat de achterliggende gedachten waren.

Overlevingsmode: vaste lasten betalen, extraatjes sparen

Enkele jaren geleden, toen ik net op mezelf woonde, was ik vooral een kortetermijn-denker op financieel gebied. Ik kreeg maandelijkse inkomsten (een klein beetje stufi, een klein beetje salaris en zorgtoeslag). Mijn inkomsten werden altijd aan het einde van de maand gestort, zo rond 20ste van de maand. De automatische incasso’s werden kort daarna afgeschreven. Het resterende bedrag gaf ik uit.

Mijn spaarrekening was het grootste gedeelte van het jaar leeg.

Extraatjes zoals vakantiegeld en mijn eindejaarsuitkering gingen direct naar mijn spaarrekening. Die was het grootste gedeelte van het jaar leeg. Ik werkte in de zomervakantie nog wat bij en betaalde mijn vakanties en collegegeld van mijn spaargeld. De jaarlijkse rekening van de gemeentelijke belastingen kwam altijd als verrassing op de deurmat. Dit resulteerde erin dat ik een tijdje geen nieuwe kleren kocht of niet op stap ging. Een enkele keer gebeurde er iets onverwachts, waardoor ik 50 à 100 euro van mijn ouders moest lenen om boodschappen te doen. Dit vond ik altijd mega gênant en daarom besloot ik het anders te doen.

De helikoptermethode: weten wat er binnenkomt en uitgaat

Het gezegde ‘Een stukje maand aan het einde van je geld overhouden‘ wilde ik niet langer horen, want het was zo waar! Ik ging bijhouden wat ik uitgaf en waaraan. Ondanks dat ik dacht te weten waar mijn geld naar toe ging, bleek ik toch meer bij de Action uit te geven als ik dacht. Om maar een voorbeeld te noemen.

Van bonnetjes bijhouden werd ik knettergek, dus besloot ik vanaf nu alleen nog maar te pinnen. Zo kon ik alles zien wat er gebeurde in mijn ‘portemonnee’. Ik maakte een Excel-bestand aan en na afloop van de maand verdeelde ik mijn uitgaven over de verschillende categorieën in het document.

Het bijhouden van mijn uitgaven was een grote eyeopener. Ik wist nu bijvoorbeeld dat een groot deel van mijn geld op ging aan tanken. Iets wat zo vanzelfsprekend was geworden dat ik niet eens meer doorhad dat het geld kostte. Ik woonde nogal afgelegen, dus hierop besparen lukte niet. Gelukkig kon ik wel op andere dingen besparen. Vaker naar de Lidl in plaats van de Albert Heijn was niet moeilijk, maar wel fijner voor mijn portemonnee.

Achter het stuur kruipen: automatisch sparen

Ik wilde ook wel een keer een nieuwe garderobe aanschaffen en misschien weer een keertje op vakantie. Achteraf mijn financiën inzien, gaf mij veel inzichten. Door deze bewustwording, ging ik ook betere financiële keuzes maken. Alleen nu wilde ik wel eens echt controle over mijn financiën hebben.

Ik besloot een vast bedrag in de maand te gaan sparen. Niet achteraf, maar direct wanneer ik mijn loon had gekregen en mijn vaste lasten afgeschreven werden. Sparen werd nu een onderdeel van mijn vaste lasten. Elke maand ging er automatisch een bedrag naar de spaarrekening. Alles wat overbleef op mijn rekening gaf ik wel gewoon lekker uit aan waar ik zin in had.

Budgetteren: vooraf bepalen waar je geld heen gaat

Sinds ik een nieuwe werkgever heb waarbij ik wekelijks betaald krijg, heb ik besloten mijn financiën anders in te richten. Ik ben gaan werken met budgetten, omdat ik anders niet meer het overzicht had over wat ik kon uitgeven. Waarschijnlijk is het niet eens nodig, omdat ik niet zo extreem veel uitgeef. Het geeft me wel heel veel rust. Ik weet nu altijd dat er genoeg is om mijn vaste lasten mee te betalen.

Ik geef mezelf elke week zakgeld.

Elke week wanneer ik loon krijg laat ik ‘zakgeld’ op mijn rekening staan en de bedragen voor de ingeplande incasso’s. De rest reserveer ik in verschillende potjes. Hoeveel er elke week naar welk potje moet gaan heb ik genoteerd in (uiteraard) een Excel-sheet.

Ik heb verschillende potjes zoals eigen risico, tandarts, hobby’s en kleding. Wanneer er iets betaald moet worden dan stort ik wat uit het potje op mijn rekening. Het voordeel hiervan is dat ik alles van te voren bepaald heb. Zo geef ik nooit te veel uit, maar kom ik ook niet te kort wanneer ik ineens twee paar schoenen wil kopen. Het zakgeld heb ik bedacht voor spontane acties. Ik wil namelijk niet beperkt worden in mijn doen en laten door mijn vooraf gemaakte schatting van uitgaven.

Tot nu toe heb ik een redelijk goede inschatting kunnen maken van mijn uitgaven. Dit komt ook doordat ik gegevens over meerdere jaren heb. Echter had ik dit jaar niet zoveel medische kosten verwacht, maar gelukkig heb ik daar een potje onvoorziene kosten voor.

De voor- en nadelen van budgetteren

Er zijn voor en nadelen aan budgetteren merk ik. Een absoluut groot nadeel vind ik de factor ’tijd’. Daarom wil ik dit budgetsysteem uiteindelijk gaan automatiseren. Op dit moment lukt dat nog niet, dus ga ik er elke week even voor zitten. Een groot voordeel is dat ‘jaarlijkse verrassingen’ eigenlijk niet meer van toepassing zijn. Eigen risico en gemeentelijke belastingen zijn allemaal keurig ingecalculeerd. Dit systeem is wel minder flexibel merk ik. Wanneer je nieuwe plannen maakt, moet je toch even hercalculeren. Al bedenk ik me net dat je hier normaal gesproken ook over na moet denken. Je kunt geld maar één keer uitgeven. Eerder was ik er niet zo bewust van.

Het wakkert je geldbewustzijn flink aan dus. Toen ik ineens bedacht dat het tijd wordt voor een nieuwe telefoon, bleek dat ik daar toch veel minder aan wilde uitgeven dan ik in eerste instantie dacht. Wil ik meer uitgeven dan moet ik de centen namelijk ergens anders vandaan halen, bijvoorbeeld bij reserveringen voor hobby’s of nieuwe kleren (de meest flexibele potjes). Bewust omgaan met geld kan dus soms ook confronterend zijn. Het betekent dat je keuzes moet maken. Maar de controle hebben bevalt me goed 😉

Werk jij met budgetten?